Quản lý và Duy trì Mô hình BIM: Tối ưu Hóa và cách Thực hành Tốt nhất

Bạn có biết rằng quản lý mô hình BIM hiệu quả có thể quyết định thành công của dự án xây dựng? Mô hình Thông tin Xây dựng (BIM) đã thay đổi cách ngành xây dựng hoạt động, từ thiết kế đến vận hành. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích của BIM, việc quản lý và duy trì mô hình đúng cách là điều không thể thiếu. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn qua các cách thực hành tốt nhất, cách kiểm soát chất lượng, và kỹ thuật tối ưu hóa mô hình BIM để đảm bảo dự án của bạn đạt hiệu quả cao nhất.

Giới thiệu về BIM và Tầm quan trọng của Quản lý Mô hình

BIM là quy trình tạo và quản lý các mô hình kỹ thuật số 3D tích hợp dữ liệu đa ngành, từ kiến trúc, kết cấu đến cơ điện (MEP). Không giống như CAD 2D truyền thống, BIM cho phép tạo ra một mô hình thông minh duy nhất, tự động sinh ra bản vẽ, lịch trình, và phân tích. Quản lý mô hình BIM hiệu quả giúp:

• Tăng cường hợp tác: Tất cả các bên liên quan làm việc trên cùng một mô hình.

• Giảm lỗi: Phát hiện va chạm sớm, tránh sửa đổi tốn kém.

• Tiết kiệm chi phí: Tối ưu hóa tài nguyên và tiến độ dự án.

Một nghiên cứu từ Dodge Data & Analytics cho thấy việc sử dụng BIM giúp giảm chi phí và tăng năng suất (MSUITE BIM). Tuy nhiên, nếu không được quản lý đúng cách, mô hình BIM có thể trở nên cồng kềnh, gây chậm trễ và lỗi.

Thực hành Tốt nhất để Quản lý Mô hình BIM

Để quản lý mô hình BIM hiệu quả, cần áp dụng các thực hành tốt nhất sau:

1. Thiết lập Kế hoạch Thực thi BIM (BEP)

Kế hoạch Thực thi BIM (BEP) là nền tảng cho mọi dự án BIM. BEP xác định:

• Mục tiêu dự án: Ví dụ, tối ưu hóa thiết kế hoặc quản lý vận hành.

• Vai trò và trách nhiệm: Ai chịu trách nhiệm cho việc lập mô hình, kiểm tra, và cập nhật.

• Yêu cầu dữ liệu: Định dạng và thông tin cần thiết cho từng giai đoạn.

• Công cụ sử dụng: Phần mềm như Revit, Navisworks, hoặc BIM 360.

BEP giúp đội ngũ dự án đi đúng hướng và đảm bảo tính nhất quán.

Quản lý và Duy trì Mô hình BIM

2. Xác định Vai trò và Trách nhiệm

Các vai trò quan trọng trong dự án BIM bao gồm:

• Điều phối viên BIM: Giám sát kỹ thuật lập mô hình, đảm bảo tuân thủ BEP.

• Quản lý BIM: Phát triển tiêu chuẩn, quản lý quy trình, và hỗ trợ nhóm.

• Quản lý dự án: Hiểu tác động của BIM đến tiến độ và phân bổ thời gian hợp lý.

Việc phân định rõ ràng vai trò giúp tránh nhầm lẫn và tăng hiệu quả hợp tác.

3. Sử dụng Công cụ Hợp tác

Hợp tác là yếu tố cốt lõi của BIM. Các công cụ như:

• Chia sẻ công việc trong Revit: Cho phép nhiều người dùng làm việc đồng thời trên cùng một mô hình.

• Nền tảng đám mây (BIM 360): Hỗ trợ chia sẻ dữ liệu thời gian thực, giảm thiểu lỗi giao tiếp .

• Môi trường Dữ liệu Chung (CDE): Tập trung dữ liệu để tất cả các bên truy cập dễ dàng.

Ví dụ, dự án của LIMSEN sử dụng Plannerly để quản lý BIM, tiết kiệm hơn 4 triệu euro nhờ phối hợp hiệu quả (Plannerly Case Study).

4. Duy trì Tiêu chuẩn Mô hình

Tiêu chuẩn hóa là chìa khóa để đảm bảo tính nhất quán:

• Quy ước đặt tên: Chuẩn hóa tên view, family, và workset.

• Kiểu hệ thống: Đảm bảo định nghĩa nhất quán cho các hệ thống MEP.

• Kiểm soát dữ liệu: Sử dụng định dạng như IFC để hỗ trợ tương thích giữa các phần mềm.

Kiểm soát Chất lượng trong Mô hình BIM

Kiểm soát chất lượng (QA/QC) đảm bảo mô hình BIM chính xác và đáng tin cậy. Các bước quan trọng bao gồm:

1. Hiểu QA và QC

• Kiểm soát Chất lượng (QA): Tập trung vào quy trình, đảm bảo mô hình tuân thủ tiêu chuẩn.

• Kiểm tra Chất lượng (QC): Xác minh mô hình đáp ứng yêu cầu thiết kế và xây dựng.

2. Phát hiện Va chạm

Công cụ như Navisworks hoặc Revit’s Interference Check giúp phát hiện xung đột giữa các yếu tố (ví dụ, ống dẫn và dầm). Điều này giảm thiểu sửa đổi tốn kém trong giai đoạn thi công.

3. Kiểm tra Mô hình Thường xuyên

Sử dụng công cụ tự động để:

• Kiểm tra tính toàn vẹn kỹ thuật của mô hình.

• Xác minh thông tin (ví dụ, kích thước, vật liệu).

• Đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn BEP.

4. Danh sách Kiểm tra QA

Tạo danh sách kiểm tra để giám sát:

• Tính chính xác của hình học.

• Tính nhất quán của dữ liệu.

• Tuân thủ các yêu cầu của chủ đầu tư.

Tối ưu hóa Mô hình BIM để Hiệu suất Cao

Mô hình BIM cồng kềnh có thể làm chậm dự án. Các kỹ thuật tối ưu hóa bao gồm:

1. Giải quyết Cảnh báo Kịp thời

Cảnh báo trong Revit (như lỗi hình học) làm giảm hiệu suất. Xử lý ngay để duy trì tốc độ mô hình.

2. Tránh Lập mô hình Quá mức

Chỉ mô hình các yếu tố cần thiết cho thiết kế, lập lịch, hoặc hiển thị. Ví dụ, tránh mô hình hóa chi tiết nhỏ không xuất hiện trong bản vẽ chính.

3. Giảm Ràng buộc

Hạn chế ràng buộc hình học để giảm tải tính toán, giúp mô hình hoạt động mượt mà hơn.

4. Sử dụng Biểu diễn Ký hiệu

Trong các family thành phần, sử dụng đường ký hiệu và vùng che thay vì hình học 3D để giảm kích thước tệp.

5. Quản lý Kích thước Tệp

• Chia mô hình lớn: Tách thành các mô hình liên kết (ví dụ, lõi, vỏ, nội thất).

• Xóa dữ liệu không cần thiết: Sử dụng lệnh Purge để loại bỏ family không dùng.

• Kiểm tra định kỳ: Theo dõi kích thước tệp và số lượng cảnh báo.

Ví dụ Thực tế

Nhiều dự án toàn cầu đã chứng minh lợi ích của quản lý BIM hiệu quả:

• Dự án LIMSEN: Sử dụng Plannerly để quản lý BIM, tiết kiệm hơn 4 triệu euro trên dự án 310.000 m².

• Red Sea Global: Đạt chứng nhận BIM Kitemark theo ISO 19650, cải thiện hiệu quả quản lý dự án.

Kết luận

Quản lý và duy trì mô hình BIM hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công của dự án xây dựng. Bằng cách áp dụng các thực hành tốt nhất, thực hiện kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, và tối ưu hóa hiệu suất mô hình, các nhóm dự án có thể giảm chi phí, tăng năng suất, và nâng cao chất lượng công trình. Hãy bắt đầu với một BEP rõ ràng, sử dụng công cụ hợp tác, và duy trì tiêu chuẩn để khai thác tối đa tiềm năng của BIM.

Bảng Tóm tắt Thực hành Tốt nhất

Thực hành	Mô tả	Lợi ích
Lập BEP	Xác định mục tiêu, vai trò, và yêu cầu dữ liệu	Định hướng rõ ràng, giảm nhầm lẫn
Tiêu chuẩn hóa	Chuẩn hóa tên và family	Tính nhất quán, dễ quản lý
Hợp tác	Sử dụng CDE và công cụ đám mây	Giảm lỗi giao tiếp, tăng hiệu quả
Kiểm tra QA/QC	Phát hiện va chạm, kiểm tra tự động	Đảm bảo độ chính xác, giảm sửa đổi

Bảng Tối ưu hóa Mô hình BIM

Kỹ thuật	Mô tả	Lợi ích
Giải quyết Cảnh báo	Xử lý lỗi ngay lập tức	Cải thiện hiệu suất mô hình
Tránh Lập mô hình Quá mức	Chỉ mô hình yếu tố cần thiết	Giảm kích thước tệp, tăng tốc độ
Giảm Ràng buộc	Hạn chế ràng buộc hình học	Giảm tải tính toán
Chia Mô hình	Tách thành các mô hình liên kết	Dễ quản lý, cải thiện thời gian tải